Książka „Lęk przed opuszczeniem” autorstwa Michelle Skeen to praktyczny poradnik adresowany do osób, które doświadczają trudności wynikających z głębokiego schematu lęku przed opuszczeniem. Autorka, bazując na podejściu terapii schematów opracowanym przez Jeffrey’a Younga, przedstawia jasne i przystępne metody pracy z tym problemem, zarówno dla czytelników indywidualnych, jak i dla profesjonalistów.
Lęk przed opuszczeniem często dotyczy pacjentów z zaburzeniami osobowości, szczególnie z pogranicza (borderline), a także osób z cechami unikowymi czy zależnymi. Może być on również istotnym elementem w zaburzeniach lękowych oraz w spektrum doświadczeń wynikających z traumy relacyjnej. Autorka podkreśla, że schemat opuszczenia wykształca się zazwyczaj w dzieciństwie w wyniku niespójnych relacji z opiekunami, co prowadzi do chronicznego poczucia braku bezpieczeństwa, niestabilności w relacjach i strachu przed odrzuceniem.
Książka ma klarowną strukturę, co czyni ją cennym źródłem wiedzy zarówno dla pacjentów, jak i terapeutów. Skeen w przystępny sposób tłumaczy mechanizmy stojące za schematem opuszczenia, a następnie wprowadza szereg narzędzi terapeutycznych, które można zastosować w pracy z pacjentem.
Wybrane elementy praktyczne książki:
– Kwestionariusze: Pomagają pacjentowi (i terapeucie) zidentyfikować nasilenie schematu towarzyszące mu przekonania.
– Techniki poznawczo-behawioralne: Skupiają się na modyfikacji destrukcyjnych myśli zachowań podtrzymujących schemat.
– Praca emocjonalna: W książce znajdziemy propozycje technik wyobrażeniowych i pracy „wewnętrznym dzieckiem”, co jest szczególnie przydatne w terapii schematów.
– Budowanie uważności: Autorka wprowadza elementy mindfulness, które pomagają zauważyć i zaakceptować własne emocje oraz wzorce myślenia.
Zawartość książki sprawia, że może ona być wartościowym uzupełnieniem terapii indywidualnej dla pacjentów, którzy zmagają się z trudnościami w relacjach. Praktyczne narzędzia są szczególnie pomocne w pracy z:
– pacjentami z diagnozą osobowości borderline lub cechami osobowości zależnej
– osobami pochodzącymi z rodzin dysfunkcyjnych, gdzie występowały zaniedbanie emocjonalne porzucenie lub brak dostępności emocjonalnej rodzica,
– osobami, które doświadczają nieadekwatnych reakcji emocjonalnych w bliskich relacjach, takic jak zazdrość, nadmierna potrzeba kontroli czy lęk przed samotnością.
Z punktu widzenia psychoterapeuty książka wyróżnia się jasnym odniesieniem do kluczowych założeń terapii schematów, przy jednoczesnym uproszczeniu terminologii, co czyni ją dostępną dla szerokiego grona czytelników. Przykłady kliniczne i praktyczne ćwiczenia pozwalają pacjentom na wgląd w ich własne schematy i dają narzędzia do ich przepracowania, co może wspierać proces terapeutyczny. Idealna jako pomoc w pracy z pacjentem i jako narzędzie psychoedukacyjne, szczególnie w terapii schematów.
Polecam, Paulina Jaworska-Andryszewska
Artykuł powstał we współpracy z Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne